Om de wereld uit de C-19 Trauma-tang te bevrijden zijn echte ontmoetingen van levensbelang!

‘Jullie zitten met het gezin al ruim een jaar klem in de tang,’ hoor ik Anne nog zeggen. Bij haar volg ik een opleiding traumasensitief ondersteunen. We hebben het over hoe ik een gezinslid en mezelf het beste kan ondersteunen na een heftige ervaring vorig jaar januari, voor Corona dus.  

Samen met Covid voelt dat als een dubbele tang waarin ik stevig klem zit. Ik wil eruit maar krijg er geen beweging in. Actie gaat over in berusting, de scherpe pijn maakt plaats voor een verdovend gevoel. Dat maakt het draaglijker en verwart me tegelijkertijd. Ik ervaar alles als dof en ver weg, zelfs het contact met mezelf. Hoe kan ik anderen nog bereiken als ik niet meer bij mezelf kan komen?

Sinds een jaar neemt C-19 de wereld over. Een onzichtbaar gevaar dat levensbedreigend kan zijn en waarvan de ontwikkeling net zo onvoorspelbaar is als het effect van de maatregelen hiertegen. Deskundigen zijn het publiekelijk oneens met elkaar en ik weet niet meer wie of wat ik kan geloven. Wereldwijd raken we de controle meermaals grotendeels kwijt. Alle kenmerken voor Trauma zijn aanwezig. 

Trauma, een heftige gebeurtenis, ervaart iedereen op eigen wijze. Anne leerde mij de vier universele reacties van het menselijk brein hierop. Dat help mij alles wat er nu gebeurt beter begrijpen. Dit gun ik iedereen met wie ik samen al ruim een jaar flink klem zitten in de C-19 tang. 

Bij een heftige gebeurtenis doet ons systeem instinctief van alles om te overleven. De eerste reactie is iemand in een reflex beetpakken. Letterlijk steun zoeken bij elkaar, je samen sterker voelen. Die reflex van dat aanraken mag nu niet, geen schouderklopje of omhelzing meer. Dat kan een ernstig psychologisch effect hebben. Zeker voor jongeren waarvan de snelwegen in hun hersenen nog volop in ontwikkeling zijn. 

Als het gevaar niet ophoudt dan schakelen we onbewust door naar de volgende overlevings-mechanismes, vluchten of vechten. C-19 ontvluchten is moeilijk. Het is overal en onzichtbaar. Ertegen vechten dan? Vol energie richt de vechtlust van de een zich op het vinden van treffende maatregelen en vaccins, terwijl de ander juist daartegen vecht. 

Het uiterste redmiddel van ons lijf en brein is ‘bevriezen’. Dit voelt als klemzitten in die tang, je wilt wel bewegen maar kan niet. Uit pure zelfbescherming maakt je lichaam opiaten aan die je fysiek en emotioneel verdoven om het vol te houden, met soms bijwerkingen zoals moedeloosheid of depressiviteit.  Om jezelf uit deze mentale C-19 tang te bevrijden zijn twee dingen van levensbelang.

De eerste is de controle over onze eigen leefwijze terugkrijgen, maar de maatregelen om de fysieke dreiging van C-19 onder controle te krijgen beperken ons daarin. Het opheffen van deze maatregelen is ook spannend. Wat gaat het virus doen? Hoe reageren wij mentaal als de verdoving uitgewerkt raakt waardoor de mentale pijn weer scherper voelbaar wordt? 

Juist dan is de tweede essentieel voor ons mentale herstel: veiligheid en steun zoeken bij elkaar. Het is belangrijk dat nu al online en op veilige afstand te doen. En om elkaar zo snel als mogelijk weer spontaan te mogen ont-moeten. Ook weer fysiek verbinding maken, elkaar aanraken om te voelen dat de ander echt bij je is. Dat is geen luxe die kan wachten, dat is nodig om mentaal weer tot leven te komen en de psychische en fysieke schade op de lange termijn te beperken.

Dit weten lost het niet op. Wel begrijp ik nu dat dit de verdoving van de tang is waardoor ik ‘fijn’ en ‘pijn’ minder intens ervaar en dat stelt me gerust. Kan ik echt geen kant op? Ik kan je fysiek niet aanraken, maar wel met woorden. Dus schrijf ik over wat mij drijft, deel ik wat mij helpt en maak zo contact met mezelf en met jou.

We zitten nog wel even samen in die C-19 tang. En ook al lijkt die de wereld overgenomen te hebben, er is niet alleen bij mij maar bij veel mensen ook ander heftigs gaande. Door kanker, baanverlies, eenzaamheid en burn-out bijvoorbeeld kun jij ook in een dubbele tang klemzitten.  

Laten we elkaar bewust steunen door elkaar te bellen, appen of samen te wandelen. En het zo samen, op afstand, nog even volhouden. 

Laten we ons verheugen op het moment dat we elkaar weer spontaan kunnen beetpakken. Weer samen kunnen sporten, dansen, op terras zitten, op reis of naar theater. Om onszelf zo uit die mentale C-19 tang te bevrijden en weer intens te kunnen voelen en ervaren, dat is leven! En dus geen luxe, maar nodig voor ons mentale herstel. En dus van levensbelang!

Terug naar het blog overzicht